Geboren: 23 oktober 1918, Maastricht
Overleden: 7 mei 1989, Sittard
Matty – Jozef Mathieu – Niël, werd geboren op 23 oktober 1918 te Maastricht. Hij bezocht het Veldekecollege in Maastricht en nam al op jeugdige leeftijd het besluit om zich geheel aan de muziek te wijden. Hij studeerde piano bij Louis Closson en orgel bij Charles Hens aan het Luikse Conservatoire en hij nam ook pianoles bij Alexander Borovsky in Amsterdam.
Steeds meer ging Niël zich toeleggen op componeren en hij nam daarom les bij Henk Badings eveneens in Amsterdam. Via zijn vriend Henri Hermans leerde hij de muziek kennen van Arnold Schönberg en de theorie van de twaalftoonsmuziek.
In 1941 trok Niël naar Wenen, werd leerling van Anton Webern en onderging bij hem een grondige reëducatie als componist. Webern had, meer dan wie ook, een fundamentele invloed op Niël. Hij zou in Wenen verblijven tot 1943. Dit was een ervaring van beslissende betekenis in Niël’s leven. Fré Focke en Niël waren de enige Nederlandse pupillen van Webern. Niël werkte onder meer mee aan een film over Webern.
In 1944 verbleef hij enkele maanden in Parijs, waar hij les kreeg van Olivier Messiaen en Daniel-Lesur. Daarna keerde hij voorgoed terug naar Limburg.
Terug in Maastricht werkte hij van 1946 tot 1953 bij de Regionale Omroep Zuid (Maastricht), Hij gaf les aan het Muzieklyceum Heerlen, aan de muziekschool Sittard en enige tijd aan het Lemmensinstituut te Leuven. Van 1964 tot 1978 doceerde Matty Niël aan het Maastrichtse conservatorium compositie en theorie. Mede door deze activiteiten werd hij voor geruime tijd de spil van het Limburgse moderne-muziekleven. Hij was actief lid van de International Webern Society.
In 1939 won hij de Borovsky-Prijs voor pianospel. Niël kreeg geregeld opdrachten en in 1956 ontving hij de Culturele Prijs Limburg. Als componist ontving hij regelmatig opdrachten onder andere van de Nederlandse regering, van omroepen, en van diverse orkesten, koren, ensembles en solisten, resulterend in een oeuvre van ruim 130 werken, waaronder de avondvullende opera Wege, gebaseerd op Leonce und Lena van Georg Büchner.
Na 1978 trok hij zich terug, verbleef enkele jaren in het buitenland en wijdde zich uitsluitend aan componeren. Op 7 mei 1989 overleed Matty Niël te Sittard. In 1991 werd de Stichting Matty Niel opgericht.
Voor uitgebreide informatie, werkenlijst, geluidsopnames en literatuur: